آیا زمین صاف است یا گرد؟
از وقتی که یادم میاد، همیشه اسم کره زمین رو شنیده‌ایم. انقدر این کلمه رو تکرار کردن که ناخودآگاه باور کردیم زمین گرده. اما آیا واقعا همینطوره؟ بیاید با هم ببینیم!
زمین تخت چیه و طرفداراش چی میگن؟
زمین تخت، همونطور که از اسمش پیداست، یعنی زمین گرد نیست، بلکه صافه. البته منظور از صاف، نه لزوما یه سطح کاملا صاف. مثلا یه بشقاب رو در نظر بگیرید که ممکنه یه کم گودی داشته باشه، اما در کل صافه و گرد نیست.
برای اینکه شکل زمین رو از نظر زمین تخت‌ها بهتر بفهمیم، یه دونه سی دی رو در نظر بگیرید که وسطش قطب شمال و دور تا دورش قطب جنوب باشه.
پس این همه عکس و فیلم از فضا چی؟
خب، ما می‌خوایم بدون هیچ پیش قضاوتی، مثل یه آدم کنجکاو که دنبال کشف حقیقته، به این موضوع نگاه کنیم. بعضی از کسایی که میگن زمین گرده، عکس‌های ناسا رو کافی می‌دونن و اصلا زحمت اثبات حرفشون رو به خودشون نمیدن و به کسایی که میگن زمین تخته، می‌خندن. در مقابل، بعضی از زمین تخت‌ها هم با پیدا کردن اشتباهات و دستکاری‌های کامپیوتری تو عکس‌ها و فیلم‌ها، ناسا رو دروغگو می‌دونن و همین موضوع رو برای رد گرد بودن زمین کافی می‌دونن و به کسایی که میگن زمین گرده، می‌خندن.
چطور بفهمیم زمین گرده یا نه؟
می‌دونیم که اگه روی یه سطح گرد، مثلا یه توپ، مستقیم حرکت کنیم، دوباره به همون جایی که شروع کردیم، می‌رسیم.
حالا اگه ما مثلا تو آمریکا سوار هواپیما بشیم و مستقیم پرواز کنیم، بعد از رد شدن از بالای اروپا، خاورمیانه و آسیا، دوباره به همون فرودگاه آمریکا که ازش پریده بودیم، می‌رسیم! اما باید بدونیم که فقط با یه دور زدن نمی‌شه گرد بودن زمین رو ثابت کرد، چون که روی زمین تخت یا همون زمین دیسکی هم می‌شه یه دور زد. ولی اگه بتونیم دو دور بزنیم، یه دور به صورت افقی و یه دور به صورت عمودی، اونوقت می‌تونیم ثابت کنیم که زمین گرده. این دقیقا یکی از جاهاییه که این دو تا نظریه با هم فرق دارن.
آیا فقط زمین تخته؟
یه سوالی که طرفدارای زمین گرد می‌پرسن اینه که آیا بین این همه سیاره و ستاره، فقط زمین تخته؟ زمین تخت‌ها جواب میدن که ماه، خورشید و ستاره‌ها خیلی کوچکتر از زمین هستن و تو آسمون قرار دارن. این نشون می‌ده که اختلاف نظرها فقط به شکل زمین ختم نمی‌شه، بلکه تو ساختار آسمون و فضا و چیزایی مثل اندازه کهکشان‌ها، بی‌نهایت بودن دنیای نجوم و… هم بحث هست.
یه راه آسون برای رد زمین تخت دیسکی
بیاید یه مثال بزنیم. شهر پرت تو استرالیا رو در نظر بگیرید. می‌خوایم فاصله شهر پرت تا هنگ کنگ (نزدیک چین) و فاصله شهر پرت تا موریس (نزدیک آفریقا) رو حساب کنیم.
اگه از شهر پرت به سمت هنگ کنگ پرواز کنیم، تو هر دو مدل زمین، ۷ ساعته می‌رسیم. ولی اگه از شهر پرت به سمت موریس پرواز کنیم، طبق زمین گرد ۷ ساعته می‌رسیم، ولی طبق زمین تخت ۱۴ ساعته می‌رسیم.
به عبارت دیگه، فاصله دو نقطه جنوب به شمال تو این دو تا مدل یکیه، ولی فاصله دو نقطه شرق به غرب تو زمین تخت تقریبا دو برابر فاصله همین دو نقطه تو مدل زمین گرده.
ده دلیل ساده برای اینکه زمین گرده ✅
هزاران ساله که آدما می‌دونن زمین گرده و راه‌های زیادی هست که ثابت می‌کنه زمین صاف نیست.
- کره ماه: وقتی که ماه گرفتگی اتفاق می‌افته، سایه زمین روی ماه گرد دیده می‌شه. این نشون می‌ده که زمین گرده.
- کشتی‌ها و افق: وقتی که یه کشتی از دور میاد، اول نوک دکلش دیده می‌شه، بعد کم کم بقیه قسمت‌هاش. این به خاطر گرد بودن زمینه.
- صورت فلکی ستاره‌ها: هرچی از خط استوا دورتر می‌شیم، صورت‌های فلکی بیشتری رو می‌تونیم ببینیم. این فقط روی یه زمین گرد امکان پذیره.
- سایه‌ها و چوب‌ها: اگه یه چوب رو تو زمین فرو کنیم، سایه‌اش با گذشت زمان تغییر می‌کنه. اگه زمین صاف بود، دو تا چوب تو جاهای مختلف، سایه‌های یکسانی داشتن.
- دیدن دوردست‌ها از ارتفاع بالاتر: هرچی بالاتر بریم، دورتر رو بیشتر می‌بینیم. این به خاطر انحنای زمینه.
- سوار بر هواپیما: هواپیماها می‌تونن برای مدت طولانی تو یه خط مستقیم حرکت کنن و از هیچ لبه‌ای منحرف نشن. همچنین، از پنجره هواپیما می‌شه انحنای زمین رو دید.
- نگاه کردن به سیاره‌های دیگه: همه سیاره‌ها گرد هستن، پس احتمالا زمین هم گرده.
- وجود مناطق زمانی مختلف: وقتی تو یه جا ساعت ۱۲ ظهره، تو یه جای دیگه شب
- کشش جاذبه: جاذبه همه چیز رو به سمت مرکز زمین می‌کشه. اگه زمین صاف بود، جاذبه همه چیز رو به سمت یه نقطه خاص می‌کشید.
- عکس از فضا: عکس‌هایی که از فضا گرفته شده، به وضوح نشون می‌ده که زمین گرده.
کروی نبودن زمین از دید قرآن!
یه سوالی هم هست که بعضی‌ها می‌پرسن: آیا تو قرآن آیاتی هست که نشون بده زمین صافه؟
جواب اینه که: نه! اتفاقا برعکس، تو قرآن آیاتی هست که اگه زمین رو گرد ندونیم، معنی درستی ندارن. مثلا:
- آیه ۵۴ سوره اعراف: “يُغْشِي اللَّيْلَ النَّهارَ يَطْلُبُهُ حَثِيثاً” (شب، روز را می‌پوشاند؛ و شب به دنبال روز، به سرعت در حرکت است). این آیه نشون می‌ده که شب و روز به طور مداوم و پشت سر هم در حال حرکت هستن، که فقط روی یه زمین گرد امکان پذیره.
- آیه ۵ سوره زمر: “يُکَوِّرُ اللَّيْلَ عَلَى النَّهارِ وَ يُکَوِّرُ النَّهارَ عَلَى اللَّيْل” (شب را بر روز می‌پیچد و روز را بر شب می‌پیچد). این آیه هم پیچیده شدن شب و روز رو نشون می‌ده، که اونم فقط روی یه زمین گرد اتفاق می‌افته.
- آیه ۴۰ سوره معارج: “فَلا أُقْسِمُ بِرَبِّ الْمَشارِقِ وَ الْمَغارِبِ إِنَّا لَقادِرُونَ” (سوگند به پروردگار مشرق‌ها و مغرب‌ها که ما قادریم). این آیه نشون می‌ده که زمین چندین مشرق و مغرب داره، که اونم به خاطر گرد بودن زمینه.
پس نتیجه می‌گیریم که نه تنها هیچ آیه‌ای تو قرآن نیست که بگه زمین صافه، بلکه آیاتی هم هست که اتفاقا گرد بودن زمین رو تایید می‌کنه. ✅
دیدگاهتان را بنویسید